L'Orfeo
l'Orfeo, een coproductie van de Nederlandse Reisopera, Studio Drift en OPERA2DAY, ging in première op 23 januari 2020 in het Wilminktheater in Enschede.
OPERA2DAY sloeg de handen ineen met de Nederlandse Reisopera en Studio Drift voor de productie van L’Orfeo van Claudio Monteverdi. Hernán Schvartzman, muzikaal leider van OPERA2DAY, dirigeerde de voorstelling en stelde samen met Mike Fentross het orkest La Sfera Armoniosa samen. De musici spelen op originele instrumenten. Regisseur Monique Wagemakers tekende voor de regie van deze opera over Orpheus die afdaalt in de onderwereld om zijn geliefde Euridice terug te halen uit de dood. Een bekend motief voor OPERA2DAY; vijf jaar geleden gebruikten we het verhaal van Orpheus en Euridice voor La troupe d’Orphée. De vormgeving en installatie zijn van Lonneke Gordijn (Studio Drift), de choreografie is van Nanine Linning.
De opera bezingt de vergankelijkheid van de mens en de eeuwigheid van de kunst. Het werk opent met een proloog waarin La Musica een loflied aanheft op de buitengewone kracht die haar kunstvorm bezit. Met de verschijning van Apollo in de slotscène zet Monteverdi die stelling nog eens kracht bij. Deze opera toont aan dat muziek bij uitstek de kunstvorm is die direct tot de ziel spreekt en die het vermogen bezit om ons, stervelingen, blij te maken of troost te schenken in tijden van verdriet.
l'Orfeo in de pers: "In alle opzichten verbluffend"
l’Orfeo kreeg juichende recensies. Hieronder volgen enkele citaten, waarbij we ingaan op het muzikale aandeel en de rol van muzikaal leider Hernán Schvartzman (OPERA2DAY) en het door hem samengestelde barokensemble La Sfera Armoniosa.
De Theaterkrant vat de toon van de recensies mooi samen: ‘In de regie van Monique Wagemakers is Monteverdi’s opera uit 1607 een ‘totaalkunstwerk’ […] Het is alsof het orkest in de bak en het dansende doek Ego hoog boven de speelvloer één ademend geheel vormen, schitterend.’ De NRC: ‘Dirigent Hernán Schvartzman leidt La Sfera Armoniosa met gevoel voor subtiliteit. […] Zo sluit de muzikale benadering aan op de theatrale benadering.” De Volkskrant schreef: ‘Het fluwelen geluid van La Sfera Armoniosa onder leiding van Hernán Schvartzman zal de hele opera prachtig kleuren.’ Dagblad Trouw: 'Er wordt geweldig gezongen, gedanst en gemusiceerd. In de bak zorgt het 40-koppige La Sfera Armoniosa onder leiding van Hernán Schvartzman voor de ultieme begeleiding.’ Opus Klassiek schreef: ‘een volmaakte samenwerking van alle betrokkenen.’ En de Cultuurpers vond dat ‘deze prachtvoorstelling het verdient internationaal op tournee te gaan’.
Het internationale Bachtrack was lyrisch: ‘The instrumentalists of La Sfera Armoniosa added magic from the pit, displaying a wide array of colours. […] Period strings emitted a warm glow, clarions and cornetts snorted audaciously, theorbos throbbed under the precise baton of Hernán Schvartzman.' Zo ook Arts Talk Magazine: 'The orchestra pit was a veritable cabinet de curiosités full of magic and wondrous instruments including antique brass trumpets and trombones, four ancient keyboards including organs, violas da gamba and three citterns which hovered like hungry cranes (the bird) waiting to swoop onto the choice notes as they swam past.'
Het verhaal van L’Orfeo
Het verhaal van Orpheus en Euridice diende als onderwerp voor drie vroege opera’s die korte tijd na elkaar werden geschreven: Jacopo Peri’s Euridice (1600), Giulio Caccicini’s gelijknamige opera uit hetzelfde jaar en Monteverdi’s L’Orfeo uit 1607, op tekst van Alessandro Striggio. Er was een genie als Monteverdi nodig om alle elementen van het nieuwe genre – dans, poëzie, instrumentale muziek, het madrigaal en de solozang tot één dramatisch geheel te smeden. Zijn ‘muzikale fabel’ wordt daarom gezien als het daadwerkelijke begin van de operageschiedenis.
Proloog
Na een inleidende toccata verschijnt de personificatie van de Muziek. Zij bezingt de krachten waarover zij beschikt en kondigt het verhaal van de Thracische zanger en halfgod Orpheus aan, die met zijn stem mens en natuur kon ontroeren en zelfs tot in de onderwereld wist door te dringen.
Eerste bedrijf
In gezelschap van herders en nimfen vieren Orpheus en Euridice hun huwelijk.
Tweede bedrijf
Terwijl Euridice met een aantal vriendinnen op weg is gegaan om bloemenkransen te maken, bezingt Orpheus in het gezelschap van de herders zijn geluk. Het vrolijk samenzijn wordt verstoord door een boodschapper die het nieuws komt brengen dat Euridice is gestorven nadat zij werd gebeten door een slang. Orpheus beklaagt zijn lot en neemt het besluit om haar uit de onderwereld te halen.
Derde bedrijf
Orpheus wordt door de Hoop naar de rivier de Styx gebracht. Daar laat ze hem achter want hier luidt het devies: ‘Laat alle hoop varen, gij die hier binnengaat’. Ondanks zijn ontroerende gezang weigert Charon, de veerman van het dodenrijk, de nog levende Orpheus mee te nemen naar de onderwereld. Wanneer de veerman in slaap valt roeit Orpheus zelf naar de overkant van de Styx.
Vierde bedrijf
Geroerd door het lied van Orpheus smeekt Proserpina, godin van de onderwereld haar echtgenoot Pluto om Euridice te laten gaan. Hij stemt ermee in onder één voorwaarde: tot zij weer teruggekeerd zijn in het land van de levenden mag Orpheus niet omkijken naar Euridice. Vol goede moed begint Orpheus aan de terugtocht, maar wanneer hij tóch omkijkt om te zien of Euridice hem wel volgt, verdwijnt zij uit het zicht. De geesten van de onderwereld beklagen Orpheus die zijn eigen verlangen niet kon beheersen.
Vijfde bedrijf
Orpheus doolt eenzaam rond en beklaagt zijn verlies. De echo herhaalt zijn klacht. Zijn vader Apollo komt hem te hulp en neemt hem mee naar de hemel. Hij belooft zijn zoon dat hij daar Euridice tussen de sterren zal kunnen aanschouwen.
ARTISTIEK TEAM
Muzikale leiding Hernán Schvartzman (OPERA2DAY)
Concept Monique Wagemakers, Lonneke Gordijn (Studio DRIFT) en Nanine Linning
Regie Monique Wagemakers
Vormgeving en installatie Lonneke Gordijn (Studio DRIFT)
Choreografie Nanine Linning
Kostuumontwerp Marlou Breuls
Lichtontwerp Thomas Hase
CAST
La Musica/Silvia Luciana Mancini
Orfeo Samuel Boden
Euridice/Speranza/Eco Kristen Witmer
Pastore/Spirito Nils Wanderer
Pastore/Spirito Kevin Skelton
Spirito Damien Pass
Caronte/Spirito Alex Rosen
Plutone/Pastore/Spirito Yannis François
Proserpina Luciana Mancini
Apollo/Pastore/Spirito Laurence Kilsby
La Ninfa Lucía Martín-Cartón
Orkest La Sfera Armoniosa
Dansers Demi-Carlin Aarts, Mirko de Campi, Luca Cappai, Kimmie Cumming, Milan van Ettekoven, Anna Suleyman Harms, Boglarka Heim, Sergio Indiveri, Hang-Ceng Lee, Kyle Patrick (Dance Company Nanine Linning)
donderdag 20 feb 2020 - 20:15 UUR
Stadstheater Arnhem, Arnhem
Adres: Velperbinnensingel 10
Plaats: 6811 BP Arnhem
Telefoon: 026 - 443 73 43
zaterdag 15 feb 2020 - 20:00 UUR
Theater De Spiegel, Zwolle
Adres: Spinhuisplein 14
Plaats: 8011 ZZ Zwolle
Telefoon: 0900-1435
donderdag 13 feb 2020 - 20:15 UUR
Theater Rotterdam (Schouwburg), Rotterdam
Adres: Schouwburgplein 25
Plaats: 3012 CL Rotterdam
Telefoon: 010 - 40 44 111
dinsdag 11 feb 2020 - 20:00 UUR
Koninklijk Theater Carré, Amsterdam
Adres: Amstel 115-125
Plaats: 1018 EM Amsterdam
Telefoon: 0900 - 25 25 255 (€ 0,45 p/m)
zondag 09 feb 2020 - 20:00 UUR
Koninklijk Theater Carré, Amsterdam
Adres: Amstel 115-125
Plaats: 1018 EM Amsterdam
Telefoon: 0900 - 25 25 255 (€ 0,45 p/m)
vrijdag 07 feb 2020 - 20:00 UUR
Stadsschouwburg Utrecht, Utrecht
Adres: Lucasbolwerk 24
Plaats: 3512 EJ Utrecht
Telefoon: 030-23 02 023
vrijdag 31 jan 2020 - 20:15 UUR
Stadsschouwburg De Harmonie, Leeuwarden
Adres: Ruiterskwartier 4
Plaats: 8911 BP Leeuwarden
LENGTE
2 uur en 20 minuten, inclusief pauze
BOVENTITELING
Gezongen in het Italiaans met Nederlandse en Engelse boventitels
COPRODUCTIE
De Nederlandse Reisopera met OPERA2DAY en Studio DRIFT
PREMIÈRE
25 januari 2020 in Enschede